İqtisadiyyat Məktəbi
Professor, İqtisad elmlər doktoru
Nizami Nəcəfqulu oğlu Xudiyev 1960-cı il dekabr ayının 5-i Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1968-1978-ci illərdə Bakının Nizami rayonunda 62№ orta məktəbi bitirmiş və elə həmin il D.Bünyadzadə adına Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun maliyyə-statiska fakültəsinin əyani bölməsinə daxil olmuşdur. 1982-ci ildə həmin institutu “maliyyə-kredit” ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə başa vurmuşdur. 1982-1985-ci illərdə təyinat üzrə ölkəmizin sığorta orqanları sistemində sığorta müfəttişi vəzifəsindən böyük mühasib-təftişçi vəzifəsinədək yüksəlmişdir. 1982-1983-cü illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olmuşdur.
1985-ci ildə Az.XTİ-nin maliyyə-kredit ixtisası üzrə əyani aspiranturasına daxil olmuşdur. “Maliyyə” kafedrasının aspirantı kimi Sovet dövrünün mərkəzi elmi nəşrləri olan « Финансы СССР », «Вопросы экономики», «АПК: экономика и управление» , daha sonrakı dövrlərdə tədqiqatçı-alim kimi «Страхование», «Экономическая газета», «Финансы», »Экономика сельскохозяйственных и переработывающих предприятий» kimi mərkəzi dərgilərdə elmi məqalələrlə çıxış etmişdir. Elmi fəaliyyətinin ilkin mərhələsinin yekunu kimi 1988-ci ildə Lelinqrad şəhərində (indiki S-Peterburq) «Государственное страхование в системе АПК» mövzusunda “maliyyə, pul tədavülü və kredit” ixtisası üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və 1989-cu ilin martında iqtisad elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır.
Nizami Xudiyev pedaqoji fəaliyyətinə 1989-cu il fevral ayının 1-dən N.A. Voznesenski adına Lelinqrad Maliyyə İqtisad Universitetinin Bakı filialının “Maliyyə” kafedrasında RF Təhsil Nazirliyinin gənc mütəxəssis təyinatı əsasında asssistent kimi başlamışdır.
1993-cü ildə Azərbaycanda azərbaycan dilində yazılmış ilk sığorta kitabının müəllifi olmuşdur. Əmək fəaliyyətinin sonrakı dövrü də, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin "Maliyyə” ( indiki “Maliyyə və maliyyə institutları”)" kafedrası ilə bağlı olmuşdur. Bu kafedranın müəllim, baş müəllim, dosent və professor vəzifələrində çalışmışdır.
2010-cu ildə elmi fəaliyyətinin nəticəsi kimi “Azərbaycan milli sığorta bazarının formalaşması şəraitində sığorta resurslarının idarə edilməsi” mövzusunda Azərbaycanda ilk dəfə olaraq doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. AR Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən 2011-ci ildə iqtisad elmləri doktoru elmi dərəcəsinə, 2017-ci ildən isə professor elmi adına layiq görülmüşdür.
N.Xudiyev maliyyə, sığorta məsələlərinə dair 100-dən çox elmi əsərin, o cümlədən, 3 dərslik, 2 dərs vəsaiti, 2 metodiki göstəriş, 12 fənn üzrə proqramın, 2 monoqrafiyanın və onlarlarla elmi məqalənin (ölkədə və xaricdə) müəllifidir..N.Xudiyevin “Sığorta fənni” üzrə dərslərini www.edu.cbar.az saytının Sığorta bölməsində izləmək olar.
O, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) Tədris-Metodiki Şurasının, Dissertasiya Şurasının, fakültə Elmi Şurasının üzvüdür. İctimai əsaslarla kafedra müdirinin elmi işlər üzrə müavinidir. 2015-ci ildə səmərəli pedaqoji fəaliyyətinə görə AR Təhsil Nazirliyinin Fəxri Fərmanına layiq görülüb.
Elmi və tədris- metodik əsərlərinin siyahısı Страхование в АПК. Журнал «Финансы СССР», Москва,1988, №5. Перспективы развития государственного страхования в АПК. Журнал «АПК: экономика, управление». Москва, 1989, № 11. Совершенствование системы защиты перерабатывающих предприятий. Журнал «Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий Москва,1989,№5 Обзор материалов поступивших в редакцию по проблемам арендных отношений. Журнал «Вопросы экономики», Москва, 1989, № 11. Страхование от производственного риска. Журнал «Финансы СССР», Москва, 1989, № 1 Участие в деловом клубе по страховым проблемам. Экономическая газета», Москва, 1989, № 36. Перспективные виды производственного страхования. Журнал «Финансы СССР», Москва, 1990 №1. 0.5п.л. Вопросы глобализации национальных страховых рынков в СНГ. Журнал «Финансы», Москва, 2004, № 2. Формирование единого страхового рынка в СНГ: причины, формы и тенденции. Журнал «Страховое дело». Москва, 2005, № 2. Совершенствование механизма налогообложения в страховых организациях. Журнал «Финансы», Москва, 2005, № 5. Перспективы и пути реформирования олигополистической модели страховых рынков в СНГ. Журнал Финансы. МОСКВА. 2013 №3 стр.49-50 Dövlət sığortası – etibarlı təminatdır. “Kənd həyatı” jurnalı, Bakı, 1988 №2. Проблемы страхования животноводства в сельскохозяйственных предприятиях республики. Журнал «Народное хозяйство Азербайджана», Баку, 1988, №8. Azərbaycan Respublikasında məsuliyyət sığortasının inkişaf istiqamətləri. AMEA-nın Xəbərləri, İqtisadiyyat seriyası, Bakı, 1988 № 1-4. Yeni təsərrüfatçılıq şəraitində dövlət sığortası. “Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı” jurnalı, Bakı, 1989, № 9. Dövlət sığortasının inkişafı Ekspert jurnalı, 20 aprel 1990-cı il. Bələdiyyələrin iqtisadi əsaslarının formalaşması problemləri Bələdiyyə” jurnalı, Bakı, 1999, № 6. Kredit risklərinin sığortası “Ekspert” jurnalı. Bakı, 2000, № 10-11. Milli sığorta sisteminin inkişafının strateji istiqamətləri“Maliyyə və uçot” jurnalı, Bakı, 2002, № 2. 2004-cü il büdcəsində mərkəzi və yerli maliyyə məsələləri“Ekspert” jurnalı. Bakı, 2003, № 5-6. Müasir dövrdə sığorta münasibətləri və onların təkmilləşdirilməsi xüsusiyyətləri“İqtisad elmləri: nəzəriyyə və praktika” jurnalı, Bakı, 2003, №4“ Şəxsi sığorta dövlət sosial sığortasına mühüm əlavə kimi. “Regionlarda kənd əhalisinin məcburi dövlət sosial sığortasına cəlb edilməsi problemləri”. Respublika elmi-praktiki konfransının materiallarında. Yevlax, 2004. Международный опыт организации аудиторского контроля в государственном страховании и его адаптация к республиканским условиям. Журнал «Аудит». Баку, 2004, № 2-3. Respublikada təkrarsığorta bazarının inkişaf perspektivləri. “Maliyyə və uçot” jurnalı. Bakı, 2005, № 1. Sığorta təşkilatlarında maliyyə sabitliyinin təminatının əsas istiqamətləri. “İqtisadiyyat və həyat” jurnalı, Bakı, 2005, № 5. Müasir şəraitdə sığorta ehtiyatlarının idarəedilməsinin bəzi məsələləri. “Maliyyə və uçot” jurnalı. Bakı, 2005, № 3. Milli sığorta sistemində kapital yığımı və onun idarəedilməsi. “Maliyyə və uçot” jurnalı, Bakı, 2005, № 5. Müasir sığorta nəzəriyyəsi: baxışlar, tendensiyalar. İqtisadiyyat və həyat” jurnalı, Bakı, 2005, № 11-12. Müasir mərhələdə sığorta nəzarəti sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətl“İqtisadiyyat və audit” jurnalı, Bakı, 2006, № 7.
Sığorta şirkətlərinin dayanıqlı fəaliyyətinin əsas kriteriyaları və amilləri. “İqtisad elmləri: nəzəriyyə və praktika” jurnalı, Bakı, 2006, № 1-2.
Sığorta təşkilatlarında vergitutmanın alternativ mexanizmi və onun tətbiqi perspektivləri Azərbaycanın vergi jurnalı.Bakı 2014 №4(118) səh.51-60
Milli sığotra bazarının maliyyə-vergi tənzimlənməsinin prioritetləri. Azərbaycanın vergi jurnalı.Bakı 2015 №1(121) səh.109-114
Azərbaycanın maliyyə xidmətləri seqmentində sığortanın rolu və sistemli transformasiya perspektivləri. Statistika xəbərləri Elmi –praktiki yurnalı.Bakı, N 3, 2017. Səh. 4-9. BİTKOİN in məzənnəsi necə təyin olunur. UNEC Ekspert yurnalı. Dekabr 2017, N-02 (04) səh. 16-17 Azərbaycan mılli sığorta bazarının yüksəlişi maliyyə xidmətlərinin inkişafina dair Strateji Yol Xəritəsinin mühüm hədəflərindəndir. “Maliyyə və uçot” jurnalı.N-2,2018- ci il.səh. 16-21. Xarici investisiyaların artırilması üzrə Sinqapur modelinin Azərbaycanda qeyri neft setoruna investisiyaların artırılması ücün praktik istiqamətləri Bakı Dövlət Universitetinin Xəbərləri. Sosial siyasi elmlər seriyası. Bakı N 3 2019. Səh. 75-84 Qarabağ iqtisadi rayonunun maliyyə potensialı onun iqtisadi artım və inkişaf strategiyasının əsasıdır.İqtisadiyyat q. N-37, (1187), 16-22 sentyabr 2021 ci il. S. 4
Beynəlxalq konfranslarda məruzələr
1.Sığorta məqsədləri üçün qiymətləndirmə və onun təkmilləşdirilməsi istiqmətləri. “Müasir əmlak bazarı və qiymətləndirmə fəaliyyətinin qanunvericilik təminatı”. II Beynəlxalq elmi-praktiki konfransın materiallarında. Bakı, 2001.
2. Milli ehtiyatlar sistemi respublika sığorta bazarına nəzarətin strateji modeli kimi. “Milli iqtisadi inkişafın Azərbaycan modeli” mövzusunda Beynəlxalq konfransın materiallarında. Bakı, 2007.
3 Перспективы развития национальных страховых рынков в постсоветском экономическом пространстве . Материалы ХШ Международной научно-практической конференции.27-28 октября 2016г.Киевский национальный универсиет им.Т.Шевченко-Киев 2016.стр.112-115
4. Sığorta xidmətləri bazarında prudensial nəzarət və şəffaflığın təmin edilməsi problemləri. Azərbaycan iqtisadiyyatının Strateji Yol Xəritəsi: hesabatlılıq və şəffaflıq problemləri Beynəlxalq Elmi- Praktiki Konfrans. Bakı 21-23 sentyabr 2017-cı il, səh. 220-222.
5. Testinq of FDİ and non-oil FDİ infloüs İN AZERBAYCAN using dunnug s eslectic model.55TH İNTERNATİONAL Scientific Confrance on Economicic AND Sosial Development. Baku 18-19 june 2020.
6 Current trends in the state and development of the insurance sector. 55TH İNTERNATİONAL Scientific Confrance on Economicic AND Sosial Development. Baku 18-19 june 2020.
7 İnternational experience on insurance of formsfrom export risks: existingproblems perspektives in Azerbaijan. 55TH İNTERNATİONAL Scientific Confrance on Economicic AND Sosial Development. Baku 18-19 june 2020.
8. Current status and socio- ekonomic aspekts of the agricultural insurance system in Azerbaijan70TH İNTERNATİONAL Scientific Confrance on Economicic AND Sosial Development. Baku 25-26 june 2021 p271-276
9. XXİ əsrin ortalarına doğru Qarabağ iqtisadi rayonunun maliyyə potensialının substantiv elmi empirik ssenarisi. Qarabağda yeni iqtisadiyyat quruculuğu Ağdamdan inkişaf impulsları. İ Elmi praktiki konfrans.Ağdam-Bakı. 16-17 sentyabr 2021-ci il.
1V Tədris vəsaitləri Sığorta işi Fənn üzrə metodiki göstəriş. Bakı, 1996.AR Təhsil Nazirliyinin EM Şurasının “İqtisad” bölməsinin 8 iyun 1996-cı il tarixli 14№ li Protokolu ilə təsdiq edilmişdir. Страховое дело. Программа дисциплины «Страховое дело» для бакалавриата по специальности «финансы и кредит» Баку, 1998. Утверждена методическим Советом Аз.ГЭУ от 23 февраля 1998г., Протокол № 4. Sığorta işi . “Maliyyə” dərsliyində XIII fəsil. Bakı, 2001 Проблемы теории и практики страхового дело Программа дисциплины. Баку-2004 Sığorta təşkilatları fəaliyyətinin auditi. Fənn proqramı. ADİU EMŞ-nın 26.02.2006 tarixli iclasının 3 saylı protokolu. Bakı. 2006 Sosial sığorta. Fənn proqramı. ADİU EMŞ-nın 26.02.2006 tarixli iclasının 3 saylı protokolu. Bakı. 2006 Təkrarsığorta. Fənn proqramı. ADİU EMŞ-nın 26.02.2006 tarixli iclasının 3 saylı protokolu. Bakı. 2006 Sığorta işinin təşkili. Bakalavr pilləsi üçün fənn proqramı. AR Təhsil nazirinin 07.04.2011 il tarixli 545 saylı əmri ilə qrif verilmişdir. Bakı. 2011 Sığorta işinin nəzəri və təcrübi problemləri. Magistratura pilləsi üçün fənn proqramı. AR Təhsil nazirinin 30.12.2011 il tarixli 2210 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir. Bakı. 2012 Sığorta işinin təşkili. Bakalavr pilləsi üçün fənn proqramı. AR Təhsil nazirinin 07.04.2011 il tarixli 545 saylı əmri ilə qrif verilmişdir. Bakı. 2012 Təkmilləşdirilmiş yeni nəşr. Sığorta işi Fənn üzrə metodiki göstəriş.ARTəhsil Nazirliyinin 09 iyul 2014-cü il tarixli 790 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir. Bakı. 2014 61s. Sığortanın əsasları Fənn üzrə dərs vəsaiti. ADİU-nun nəşriyyatı. AR Təhsil Nazirliyinin 09 iyul 2014-cü il tarixli 790 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir. Bakı. 2015,118 səh. Sığorta iş:müasir kurs Dərslik. ADİU-nun nəşriyyatı. AR Təhsil Nazirliyinin 09 iyul 2014-cü il tarixli 790 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir. Bakı. 2015. 462 səh. Vergölər və vergitutma” fənninin Proqramı. (Bakalavr dərəcəsi alan ali məktəb tələbələri üçün). Proqram AZDİU-nun Tədris Metodiki Şurasının 3 dekabr 2016-cı il tarixli 3 saylı Protokolu ilə təsdiq edilmlşdir. Bakı-2017 Sığorta işi. Ali məktəblər üçün dərslik. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 12.02.2018-ci il tarixli F-121 № əmri ilə təsdiq edilmişdir. Bakı 2018 ci il.416 səh. 26,0 ç.v
V Monoqrafiya və toplu əsərlərdə məqalələri
1.Усиление роли финансово-кредитного механизма в развитии сельского хозяйства. «Проблемы совершенствования механизма хозяйствования в условиях перестройки. Сборник научных трудов. Баку, 1989.
2. Государственное страхование в системе АПК. Автореферат на соискание ученой степени к.э.н., Ленинград, 1988.
3.Dövlət sığortası və sığorta münasibətlərinin təkmilləşdirilməsi. Monoqrafiya, Bakı, “Azərnəşr”, 1993.
4.Kommersiya banklarında kredit resurslarının təşkili və kredit risklərinin sığortası Monoqrafiya. Bakı, “Azərnəşr”, 2000.
5. Sığorta işi: sığortaçının maliyyə potensialı və sığorta resurslarının idarəedilməsi. Monoqrafiya. Bakı, “Azərnəşr”, 2003.
